Có những cuốn sách khi khép lại, dư âm của nó vẫn còn vang vọng trong
lòng người đọc, như một nốt nhạc lắng đọng mãi trong tâm hồn. Mưa đỏ của
nhà văn Chu Lai là một trong những tác phẩm như thế. Được viết ra từ trảinghiệm
máu thịt của một người lính từng đi qua chiến trường, tác phẩm không chỉ là bức
tranh tái hiện cuộc chiến khốc liệt, mà còn là bản anh hùng ca thấm đẫm tình
người, tình đồng đội, tình yêu thương. Đọc Mưa đỏ, ta không chỉ thấy
chiến tranh ở chiều kích bi tráng, mà còn thấy một góc nhìn nhân văn, đời
thường và gần gũi, để rồi càng thêm thấm thía giá trị của hòa bình hôm nay. Nhà
văn Chu Lai – một người lính thực thụ. Ông bước ra từ khói lửa chiến trường với
ba lô, súng đạn và trái tim dạt dào tình yêu cuộc đời. Chính trải nghiệm sống,
trải nghiệm chiến đấu đã tạo nên một Chu Lai – nhà văn của chiến tranh, của
những trang viết mang hơi thở sự sống và cái chết. Trong dòng văn học viết về
chiến tranh, Chu Lai chọn cho mình cách đi riêng: không lý tưởng hóa, cũng
không bi lụy; ông khắc họa chiến tranh ở cả mặt dữ dội và nhân bản. Mưa đỏ là
một minhchứng điển hình, thể hiện rõ bản lĩnh cầm bút cũng như tấm lòng của
ông. Ngay từ nhan đề, Mưa đỏ đã gợi lên sự ám ảnh. “Mưa đỏ” là hình ảnh
tượng trưng cho máu, cho hy sinh, cho những trận chiến mà con người phải vượt
qua. Đó cũng là sắc màu bi tráng bao trùm lên cuộc kháng chiến – vừa dữ dội,
đau thương, vừa rực rỡ niềm tin. Tác phẩm kể về những tháng ngày ác liệt ở
Thành cổ Quảng Trị 1972, nơi hàng vạn chiến sĩ đã ngã xuống để giữ lấy từng tấc
đất. Chu Lai đã chọn mảnh đất ấy để viết nên bản trường ca của tuổi trẻ, của
lòng dũng cảm, của tình yêu và của sự hy sinh bất tử. Mưa đỏ mở ra một không
gian chiến trận nghẹt thở. Thành cổ Quảng Trị hiện lên trong mưa bom bão đạn,
nơi cái chết có thể ập đến bất cứ lúc nào. Chu Lai không né tránh hiện thực,
ông để cho độc giả thấy sự khốc liệt tận cùng: xác người ngập ngụa, đồng đội
ngã xuống ngay trước mắt, bữa cơm chan hòa nước mắt và mồ hôi. Đó không phải là
những con chữ tô hồng, mà là sự thật đau đớn, xé lòng. Nhưng chính trong sự
khốc liệt ấy, con người lại tỏa sáng ở vẻ đẹp kiên cường và bất khuất. Trung
tâm của Mưa đỏ là hình tượng người lính trẻ. Họ bước vào chiến trường
khi tuổi đời còn rất trẻ, mang trong mình sự hồn nhiên, trong sáng, nhưng cũng
mang sẵn ý chí “quyết tử cho Tổ quốc quyết sinh”. Người lính hiện lên không chỉ
với dáng vẻ hiên ngang trước kẻ thù, mà còn với những rung động rất đời thường:
nhớ nhà, thương mẹ, nhớ người yêu, khát khao được sống. Chính sự hòa quyện giữa
chất anh hùng và chất đời thường đã khiến nhân vật trong Mưa đỏ trở nên
gần gũi, chân thật và cảm động đến khôn nguôi. Một nét đặc sắc của Mưa đỏ là
trong bom đạn, tình người vẫn sáng ngời. Người lính sẵn sàng chia nhau từng hớp
nước, miếng lương khô, hay thậm chí nhường cho đồng đội cơ hội sống sót cuối
cùng. Giữa khói lửa, tình yêu đôi lứa vẫn tồn tại, trong sáng mà mãnh liệt, như
ngọn lửa sưởi ấm tâm hồn. Những lá thư gửi về hậu phương, những lời nhắn nhủ
vội vàng trước giờ xung trận, tất cả đều làm cho chiến tranh không chỉ là cuộc
đấu súng, mà còn là thử thách tình cảm con người. Đọc Mưa đỏ, ta hiểu
rằng chiến tranh không chỉ để lại chiến thắng, mà còn để lại những mất mát khôn
nguôi. Chu Lai không giấu đi những tổn thất, ông viết để tưởng niệm những người
đã ngã xuống, để nhắc nhở người sống phải trân trọng hòa bình. Tác phẩm chính
là lời tri ân, là nén hương lòng của nhà văn dành cho đồng đội, và cũng là lời
nhắc nhở thế hệ hôm nay về giá trị của sự hy sinh. Chu Lai có giọng văn vừa
mạnh mẽ, vừa trữ tình. Ông không chỉ tái hiện hiện thực bằng ngôn ngữ giàu hình
ảnh, mà còn gửi gắm cảm xúc qua những câu chữ giản dị, mộc mạc. Nhân vật của
ông không phải là những anh hùng lý tưởng hóa, mà là những con người bằng xương
bằng thịt, có vui buồn, có yêu thương, có sợ hãi nhưng vượt lên tất cả. Bút
pháp của Chu Lai là sự hòa trộn giữa chất hiện thực và chất thơ, khiến Mưa
đỏ vừa chân thực, vừa lay động. Hơn nửa thế kỷ đã trôi qua kể từ cuộc kháng
chiến chống Mỹ, nhưng Mưa đỏ vẫn còn nguyên giá trị. Với thế hệ trẻ, tác
phẩm là một cuốn “sách giáo khoa” bằng văn học để hiểu về chiến tranh, về sự hy
sinh của cha anh. Nó giúp ta biết ơn quá khứ, trân trọng hiện tại và có trách nhiệm
với tương lai. Đọc Mưa đỏ, mỗi người như được nhắc nhở: hòa bình hôm nay
là cái giá của máu, của nước mắt, của cả một thế hệ đã ngã xuống. Mưa đỏ của
Chu Lai không chỉ là một cuốn tiểu thuyết, mà là một khúc tưởng niệm, một bản
hùng ca, một lời nhắn nhủ. Nó cho ta thấy sự dữ dội của chiến tranh, nhưng trên
hết, cho ta thấy tình người, tình yêu thương và khát vọng sống. Tác phẩm làm
người đọc lặng đi, nghẹn ngào, để rồi thêm trân quý hòa bình, thêm tự hào về
dân tộc, thêm trách nhiệm với cuộc đời. Đọc Mưa đỏ, ta không chỉ thấy
quá khứ, mà còn thấy cả hiện tại và tương lai – thấy rằng mỗi chúng ta cần sống
xứng đáng với những gì thế hệ đi trước đã hy sinh. Và khi khép lại trang sách,
dư âm “cơn mưa đỏ” ấy vẫn rơi trong lòng – không còn là máu, mà là mưa của ký
ức, của tình yêu, của sự sống bất tử.